Zadbany trawnik jest wizytówką każdego domu. Aby wyglądał pięknie, musisz nawozić, kosić, przeprowadzać aerację, mulczowanie, pielęgnować i wzmacniać. Zadanie jest szczególnie trudne i wymagające cierpliwości, kiedy po okresie zimowym musisz nawodnić i napowietrzyć glebę, bo to ona wpływa na kondycję i rozwój roślin. W tym celu wykonuje się wertykulację, a aby ją przeprowadzić, potrzebujesz odpowiedniej maszyny – wertykulatora.

Co to jest wertykulacja?

Wertykulacja, nazywana pionowym koszeniem trawnika, jest niezbędna, aby zapewnić dobry porost murawy. Usuwa z powierzchni trawnika filc oraz mech, które utrudniają dopływ powietrza i światła do korzeni i gleby, a także zatrzymują wilgoć na powierzchni. To prowadzi do pogorszenia stanu trawnika – wygląda nieatrakcyjnie, a ponadto jest podatny na rozmaite choroby. Warstwę powierzchniową z filcu należy niszczyć, ponieważ młode kępki trawy nie będą rosły od korzenia, za to na podłożu filcu, a to z kolei spowoduje, że Twój trawnik będzie nierówny.

Proces wertykulacji polega na pionowym nakłuwaniu wierzchniej warstwy trawnika (darni) na głębokość od 3 do 7 centymetrów. Powstałe nacięcia można zasypać podłożem na bazie torfu, który dodatkowo odżywi glebę.

Podobnym zabiegiem jest aeracja, czyli napowietrzenie, jednak opiera się na nakłuciu darni. Dzięki temu gleba jest wyraźnie rozluźniona i dociera do niej więcej powietrza, co działa niezwykle pozytywnie na rozwój trawy – wyrównuje darnie oraz umacnia korzenie. Nakłuć glebę możesz aeratorem, ale znajdziesz również maszyny 2w1, czyli do przeprowadzania aeracji i wertykulacji.

Do czego służy wertykulator?

Wertykulator to narzędzie bądź urządzenie wyposażone w noże, które pionowo przecina warstwę filcu i nacina podłoże. Dzięki temu zabiegowi gleba się rozluźnia i napowietrza, poprawia się również jej nawodnienie – woda dociera do korzeni, w efekcie zapewniając poprawny rozwój i rozkrzewienie trawy.

Ale wertykularor to coś znacznie więcej. Z jego pomocą zniszczysz mchy i pozbędziesz się płytko zakorzenionych chwastów, które pozbawiają Twój trawnik światła i substancji odżywczych. To właśnie usunięcie filcu i ograniczenie rozprzestrzeniania się mchu na trawniku jest głównym zadaniem wertykulatora. Ten zabieg pielęgnacyjny ma niemałe znaczenie w ogrodnictwie, ponieważ przez filc i mech trawniki cierpią na niedobór wody.

Rodzaje wertykulatorów

Dostępne na rynku wertykulatory to kompaktowe urządzenia, dzięki którym szybko skosisz trawnik, rozdrobnisz glebę i zapewnisz jej wertykulację. Praca w ogrodzie zajmować więc będzie znacznie mniej czasu i na pewno zaliczysz ją do przyjemności. Urządzenia przypominają kosiarki – są niewielkiego rozmiaru, ale posiadają mocny silnik, dzięki czemu sprawdzą się na dużych przestrzeniach, a nawet na małych przydomowych trawnikach. Przykładem takiej kompaktowej maszyny jest wertykularor Husqvarna S 500 PRO, który jest szeroko stosowany przez firmy zajmujące się profesjonalną pielęgnacją trawnika.

Oprócz tego na rynku znajdziesz wertykulator ręczny w trzech wersjach. Pierwsza przypomina grabie, ale ma nieco dłuższe i grubsze zęby, które są dodatkowo zakrzywione. Prawidłowy efekt osiągniesz, poprawnie używając narzędzia – musisz wbijać je mocno w odpowiedni sposób w ziemię. Taki wertykulator sprawdzi się na małych trawnikach (do kilkunastu metrów kwadratowych), ponieważ praca ręczna na dłuższą metę jest po prostu męcząca. Jeśli masz bardzo mały trawnik, możesz zakupić specjalne nakładki na buty z kolcami i przejść się po trawie. Inna opcja to urządzenie przypominające kosiarkę walcową napędzaną przez obrót kół.

Każdy z tych trzech rodzajów wertykulatorów ręcznych wymaga odpowiedniego skupienia, prawidłowej techniki, a przede wszystkim czasu, dlatego przy bardziej wymagających trawnikach lepiej zdecydować się na wertykularor elektryczny lub spalinowy.

Kiedy przeprowadza się wertykulację?

Wertykulatora z reguły używa się raz w roku na wiosnę w momencie, gdy trawa zaczyna odrastać. Jest to najlepszy czas, ponieważ trawnik regeneruje się znacznie szybciej. Jednak delikatne trawniki i z dużą ilością kostrzewy wymagają wertykulacji nawet dwa razy w roku, dzięki czemu trawnik szybko wraca do formy. Drugi raz możesz więc użyć wertykulatora na jesień, aby wzmocnić rośliny przed zimą.

Najważniejsze jest, abyś obserwował swój trawnik po zimie i w zależności od jego stanu dostosował czas. Sprawdź, czy Twoja trawa nie wymaga już pierwszego koszenia, czy trawnik nie jest gąbczasty i pokryty strzechą powierzchniową (filcem). Jeśli filcu jest dużo, czas na wertykulator.

Jeśli zaś chodzi o to, czy wykonywać wertykulację przed koszeniem, czy po pierwszym koszeniu, wszystko zależy od potrzeb Twojego trawnika. Z zasady wertykulację najlepiej przeprowadzać po pierwszym cięciu i wtedy, kiedy panuje umiarkowana temperatura. Jeśli trawnik jest zaniedbany, dodatkowo porasta go mech, możesz zrobić ją wcześniej, tj. przed koszeniem. Pamiętaj, że nie powinno się używać wertykulatora w czasie zimy oraz w warunkach suszy.

Po wykonaniu wertykulacji bardzo starannie usuń resztki roślinne z powierzchni trawnika, na przykład ostrymi grabiami, i pozostaw trawnik na kilka dni, najlepiej tak trzy lub cztery dni. Jeśli zauważysz, że gleba jest sucha, podlej ją. Jeżeli już wiesz, że po trawie często będzie się chodzić lub biegać (na przykład murawa boiska), możesz przeprowadzić piaskowanie. Po upływie zakładanych dni w prześwitach, czyli miejscach, gdzie widoczna jest gleba, warto zrobić dosiew, a później zastosować nawóz zgodnie z zaleceniami producenta.

Wertykulator to niezbędne urządzenie, jeśli zależy Ci na reprezentatywnym trawniku, który będzie zdrowy i równy. Zaletą samego procesu wertykulacji jest to, że szybko napowietrza glebę i umożliwia nieskrępowany porost roślin, a jeśli całą pracę za Ciebie wykona maszyna, pozostaje tylko radość z wytrzymałego i atrakcyjnego trawnika.